
Ruhunuza şifa olcağını ümit ettğim, terapilerde ve eğitimlerde de sıkça kullandığım müzikler…
Türk müziği makamlarının psikolojik ve fizyolojik etkileri üzerine yapılmış çok sayıda çalışma mevcuttur. Duygularla, gezegenlerle, organlarla, burçlarla, dört element ve dört hılt ile ilişkilendirilmiştir. İbn-i Sina, Farabi, Hasan Şuuri, Ebu Bekir Râzi, Haşim Bey, Hekimbaşı Gevrekzade Hafız Hasan Efendi gibi alimler tarafından tasnif edilmiştir.
Bu alimlerin görüşlerinden hareketle müzik terapide öne çıkan makamlar ve etkileri şöyledir;
Acemaşiran Makamı
Ateş tabiatlı, kuru-sıcak yapılı ve en eski şed makamlarından olan Acemaşiran makamının kemik ve beyin üzerinde önemli etkileri mevcuttur. Yaratıcılık ve ilham duygusunu canlandırır ve vücudun yeğ dengesine yardım eder. Etkili olduğu vakit aralığı, fecirden kuşluk vaktine kadardır. Duyguların canlandırılmasını kolaylaştırırken düşüncelere de canlılık kazandırır. Bayanlarda doğumu sürecini ferahlatan ve anne karnındaki bebeğin duruş bozukluklarının giderilmesine yardım eder. Bir yandan ağrı kesici ve spazm çözücü etkisi ile beraber lezzet verir ve gevşemeye büyük etkisi vardır.
Buselik Makamı
Toprak-Ateş tabiatlı, sıcak-kuru yapılı, en eski makamlardan olan Buselik; Oğlak Burcu-Yay Burcu üzerinde, Satürn ve Jüpiter etkilerindedir. Güzel yazı yazma ve güzel söyleme yeteneği manasına gelen ebu-selik kelimesinden gelmektedir. En fazla ikindi vakitlerinde etkinlik gösteren makamın erkekler üzerinde, sarı safra ile ilişkisi yüksektir. Bel ağrılarında, tansiyon rahatsızlıklarında, kan dolaşımı bozukluklarında, kulunçlarda, kalça-bacak-uyluk-karın bölgelerinde şifası yüksektir. Akıl hastalıklarının tedavisinde kullanımına sıkça rastlanmaktadır. Kuvvet ve barış duygularını canlandırmaktadır.
Rast Makamı
Akıl hastalıklarının tedavisine iyi gelen tedavi etkisi yüksek olan dört temel makamdan bir tanesi olan Rast makamı, insanda şefa, neşe, rahatlık ve iç dinginlikte etkilidir. Farsça’da dosdoğru manasına gelmektedir. Baş, göz, kemik, beyin, yağlar, kaslar tesirinin yüksek olduğu organlardır. Gece yarısı- seher vakti ve Salı günleri etkinliği yüksek olan makam ateş tabiatlı, kuru-sıcak yapıdadır. Koç ve Oğlak Burcu ile ilişkili, erkek karakter göstermektedir. Mars gezegeni ve su ve sarı safra ile de ilintilidir. Felç illetine devadır. Düşük nabzın yükselmesine yardımcı olur. Spazm çözücü etkisiyle uyku düzensizliklerine, felç rahatsızlığına, otizme iyi gelmektedir.
Rehavi Makamı
Aslan Burcu, Terazi Burcu üzerinde etkinliği yüksek olan Rehavi makamının daha çok ikindi- yatsı arası ve seher vaktinde dinlenilmesi tavsiye olunur. X. yy.’dan öncesine kadar uzandığı söylenir. Urfa’lı anlamına gelmektedir. Diğer adı Ruhavi´dir. Sıcak- kuru, nemli-kuru yapıda ve rüzgar tabiatlıdır. Sarı safra, güneş ve Pazar günüyle ilişkilidir. Sağ omuzda, burun kanamalarında, ağız çarpıklığında, göğüs, mide ve yan böğürde oluşan problemlerde, akıl hastalıklarında ve balgamlı rahatsızlıklarda şifası yüksektir. Doğumu kolaylaştırıcı etkisi vardır. Sonsuzluk ve yer çekiminden kurtulma duygusu verir. İbn-i Sina ve Evliya Çelebi sıkça bu makamdan bahsetmişlerdir. Rast makamı, Rehavi makamının ilerleyen zamanlarda yerini almıştır.
Hüseyni Makamı
Seher vakitlerinde etkili olan Hüseyni makamı nemli ve sıcak yapıda, su tabiatlı en az altı asırlık bir makamdır. ‘Küçük Sevgili’, ‘Hüseyin ile ilgili’ anlamlarına gelmektedir. Satürn etkisiyle Akrep Burcu ve Kova Burcu üzerinde etkili olmakla beraber, daha çok cumartesi günleri dinlenmesi tavsiye edilmektedir. Rahatlık ve ferahlık verici etkisiyle güzellik, barış ve iyilik duygularını uyandırır. Mide, sol omuz, kalp, karaciğer, (iç organlarda) gizli ateş, sıtma rahatsızlıklarına ve otizme iyi gelir. İçeriğindeki pentatonik melodilerle kişide kendine güven ve kararlık hissi aşılar.
Hicaz Makamı
Jüpiter bağlantısıyla Yay Burcu üzerinde etkili olan ateş tabiatlı ve sıcak yapıda olan Hicaz makamı yatsıdan seher vaktine kadar etkisini sürdürmekte olan en eski makamlardandır. Adını Hicaz bölgesinden almakta olup, Zengüle ve Zirgüle makamlarıyla ilişkilidir. Kuru-soğuk yapılı hastalıklar için önemlidir. Üro-genital sisteme, kemiklere, beyine, çocuk hastalıklarına, göğüs bölgesine, böbreklere, nabız düşüklüğüne iyi gelmektedir. Alçakgönüllülük duygusu uyandırmaktadır.
Nihavend Makamı
İkindi zamanı etkinliği yüksek olan Nihavend makamı, Satürn ve Jüpiter gezegenleriyle bağlantılı olarak daha fazla Oğlak Burcu- Yay Burcu üzerinde etkisini göstermektedir. Toprak ve Ateş tabiatlı olup, Sıcak-kuru yapısı vardır. Kan dolaşımında, karın bölgesinde, kalça, uyluk ve bacak bölgelerinde, bel bölgesi, tansiyon rahatsızlıkları, kulunçlarda ve akıl hastalıklarında etkisinin büyük olduğu düşünülmektedir. Kuvvet aşılayan ve barış duyguları uyandıran yapısıyla; sarı safra, gündüz ve erkek bağlantılıdır.
Uşşak Makamı
Fecirden kuşluk vaktine kadar etkili, eski makamlardan olan Uşşak makamı, su tabiatlı, soğuk ve nemli yapıdadır. ‘Aşıklar’ anlamına gelmektedir. Jüpiter gezegeni ile ve Balık Burcu ile ilişkilidir. Perşembe günleri etkisinin en fazla gözlendiği gündür. Gece ve dişi bağlantılıdır. Kalp, Beyaz balgam, ayak problemleri, nikriz ağrılarına faydalıdır. Gülme, derin aşk, sevinç, kuvvet ve kahramanlık, gevşeme hissi ve mistik duygular uyandırır. Uyku ve istirahat için tercih edilmektedir.
Saba Makamı
Seher vaktinde etkinliği fazla olan Saba makamı, şecaat, cesaret, kuvvet ve rahatlık duyguları uyandırmaktadır.
Isfahan Makamı
Soğuk ve nemli olan yapısı ve hava tabiatıyla beraber ikindi ve yatsı arası etkinliğini gösteren Isfahan makamı yedi asırdan beri birçok alanda kullanılmıştır. İkizler Burcu, Yengeç Burcu üzerinde etkinliğini gösterirken dişi karakterli, geceleri ve pazartesi günü etkindir. Su bağlantısı vardır. Beyaz balgam ile ilgilidir. Ateşli hastalıklarda, ense, boyun, omuzlar ve sol dirsek üzerinde koruyucu özelliği vardır. Güven uyandıran, uyum hissi veren, harekete geçiren, zihin açıklığı, gönül ferahlığı sağlayan etkileri mevcuttur.
Neva Makamı
Dişi özellik gösteren, hava tabiatlı, kuru-soğuk özelliklerden oluşan Satürn gezegeni etkisiyle Kova ve Oğlak Burcu ile ilişkili olan Neva makamı, gece ve kuşluktan ikindiye kadar olan vakitte etkisini göstermektedir. ‘Ses, seda, makam ve ahenk’ manasındadır. Kara safra bağlantılıdır. Böbrekler, omurilik, göğsün sağ tarafı, kalça ve uyluk bölgelerinde olumlu sonuçları vardır. Ergenlik çağındaki kız çocuklarının kadın hastalıklarında da etkisi kullanılmaktadır. Bir diğer adı ‘Gönül Okşayan Makam’ dır. Kötü fikirlerden arındıran, kuvvet ve cesaret veren, cesaret veren, sevinç veren, üzüntüyü gideren, lezzet veren özellikleri mevcuttur. Akıl hastalıklarının tedavisinde kullanılan en eski makamlardandır.
Irak Makamı
Kuşluk ve ikindi vakti etkili olan, toprak tabiatlı, dişi karakterli, kuru-soğuk özellikteki Irak makamı, Boğa Burcu ve Venüs gezegeniyle bağlantılıdır. İsmi Irak’ı Acem’den gelmektedir ve en az yedi asırlıktır. Kara safra ile ilişkilidir. Özellikle cuma günü ve geceleri etkisinin daha fazla olduğu savunulmaktadır. Beyin, omuz, kol, başın üst tarafı, ellere faydası çoktur. Menenjit ve akıl hastalıklarında, nevrotik yapılarda da etkinliği kullanılmaktadır. Düşünme ve kavramada, korku gidermede, saldırganlığı önlemede ve lezzet uyandırmada spritüel etkileri mevcuttur.
Büzürk Makamı
Fecirden kuşluk vaktine kadar etkili olan Büzürk makamı, güneş ve ateş tabiatlı, soğuk ve sıcak-kuru özellikler taşımakta ve Aslan burcu üzerinde tesirli olmaktadır. Farsça ‘büyük’ anlamına gelmektedir ve yedi-sekiz asırdır etkinliğini sürdürmektedir. Kara safra, dişi ve gece bağlantılı olup, Merkür gezegeni ve Çarşamba günü ile ilgilidir. Zihni arındırır, vesvese ve korkuyu giderir, zihin açıklığı verir, güç aşılar. Beyin, boğaz, boyun, göğüs, ciğer, kulunçlar kalp ve yan böğür üzerinde tedavi edici özelliği mevcuttur.
Zengüle Makamı
Toprak tabiatlı, sıcak-nemli özellikler taşıyan, Venüs ile ilişkili, Başak ve Terazi Burcu üzerinde etkili, hava bağlantılı etkiler barındıran Zengüle makamı, gün batımından sonra etkilidir. Farsça ‘çıngırak, zil’ manasına gelmektedir. İran mitolojisinde bir Türk kahramanına verilen isimdir. Kan, erkek, gündüz ve Cuma günü ilişkisi vardır. Kalça eklemlerinde, mide ve karaciğer ateşinde, bacak içlerinde, kalp hastalıklarında, beyin hasarlarında etkilidir. XIII. asırdan önce Hicaz makamından bağlarını koparıp oluşmuştur. Uyku veren, masal tesiri veren, hayal ve sırlar uyandıran bir makamdır.
Zirefkend Makamı
Merkürle bağlantılı, su tabiatlı, sıcak- nemli özelliğe sahip olan Zirefkend makamı, yengeç burcu üzerinde tesirlidir. Farsça ‘döşek’ anlamına gelmektedir. Çarşamba günü en etkili günüdür. Uykuya geçişte, mafsal ağrılarında, sırt ve kulunçlarda, ağız çarpılmalarında, kalp, ciğer, göğüs, kalça ve sağ omuzda tedavi edici özelliğe sahiptir. Neşe arttıran Zirefkend makamı; kan, erkek ve gündüz ile ilişkilidir.
Bir Cevap Yazın